ابطال بخشنامه شماره 43388 مورخ 1378/08/29

• 560

شماره: دادنامه 560 تاریخ: 1384/10/11 کلاسه پرونده: 82/319 مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری شاکی: آقای رحمت اله هاشم زاده موضوع شکایت وخواسته : ابطال بخشنامه شماره 43288 مورخ 1378/08/29 وزارت امور اقتصادی ودارائی. مقدمه: شاکی به شرح درخواست تقدیمی اعلام داشته است، وزارت امور اقتصادی ودارائی به موجب بخشنامه مورد شکایت از اداره کل امور اقتصادی ودارائی مراکز استان ها خواسته است تا نسبت به تشخیص واخذ مالیات به شرح مذکور در بخشنامه فوق الذکر از افرادی که مبادرت به خـرید و فـروش خـودرو از شـرکت هـای خـودروسـازی مـی نمـایند اقـدام شـود. ایـن اقـدام وزارت خـانه مـذکور و صـدور بـخـشـنامـه شـمـاره 43288 مورخ 1378/08/29 مغـایر با اصول 4، 5 و 173 قانون اساسی و نیز مخالف موازین شرعی و ماده 600 قانون مجازات اسلامی می باشد، زیرا در زمان صدور بخشنامه فوق وقبل از آن ودر حال حاضر اداره دارائی از هر وسیله نقلیه معادل 8% مـــالیات از صاحب وسـیله نقلیه دریافـت می نمایـد (3درصد مالیات شماره گذاری -3 درصد به عنوان مالیات- یک درصد به عنوان حق الثبت ویک درصد هزینه انتقالـ سیلندر که دورقم اخیر در دفترخانه هنگام انتقال سند اخذ می گردد) لذا مطالبه مجدد مالیات یعنی دریافت دوباره مالیات از یک وسیله نقلیه صرف نظر از اینکه منطقی به نظر نمی رسد اصولا مغایربا موازین شرعی واصولا قانون اساسی می باشد به نحوی که به شهادت آمار موجود صدور بخشنامه یاد شده موجب کسری تولید در مقایسه با سال های قبل از صدور بخشنامه از ناحیه خریداران می باشد. لذا تقاضای رسیدگی و ابطال بخشنامه فوق الذکر را دارد. مدیر کل دفتر حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 5041-212 مورخ 1383/08/19 مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 3210-211 مورخ 1383/08/11 دفتر فنی مالیاتی سازمان متبوع نموده است. در این نامه آمده، به طور کلی مالیات ها به دودسته اصلی مستقیم و غیر مستقیم طبقه بندی می شوند. وجه تمایز این دو در مبنا و نحوه وصول و اهداف آنها می باشد. لذا هریک از این ها نیز به موازات یکدیگر و به موجب مقررات خاص خود که در فرآیند مقرر تنظیم، تصویب وقابلیت اجرائی یافته اند مطالبه و وصول می گردند. وجوهی از قبیل مالیات و عـوارض مـوضوع بندهای (هـ) ماده 3 و (و)، (ز) و(ح) ماده 4 قانون موسوم به تجمیع عوارض مصوب 1381 که هم اکنون وصول می شوند، از نوع مالیات های غیر مستقیم می باشتد که با واسطه از مصرف کننده نهائی اخذ می گردند. زیرا این مبلغ را فروشنده (اعم ازکمپانی سازنده و یا دسـتهای بعدی) به صـورت بـخشی از ثمن مـعامـله از خریدار اخـذ و عملا این وجوه توسط شخصی که ازاین خودرو بهره برداری می کند پرداخت می گردد. از طرف دیگر به موجب بندهای 2 و 4 ماده یک قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 و اصلاحیه های بعدی آن (( هرشخص حقیقی یا حقوقی ایرانی نسبت به کلیه در آمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید مشمول پرداخت مالیات می باشد.)) بنابراین مطابق ماده 93 درآمدی که اشخاص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا عناوین دیگر نظیر خرید وفروش خودرو تحصیل می کنند پس از کسر معافیت های مقرر در قانون مشمول مالیات بر درآمد مشاغل می شود. دبیر محترم شورای نگهبان در خصوص ادعای خلاف شرع بودن بخشنامه شماره 43288 مورخ 1378/08/29 وزارت امور اقتصادی ودارائی به شرح نامه شماره 13494/30/84 مورخ 1384/07/24 اعلام داشته اند، موضوع بخشنامه شماره 43288 مورخ 1378/08/29 وزارت امور اقتصادی و دارائی در جلسه مورخ 1384/07/20 فقهای محترم شورای نگهبان مطرح شد که خلاف موازین شرع شناخته نشد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدید نظر تشکیل و پس از بحث وبررسی وانجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می نماید. رأی هیأت عمومی الف- به شرح نظریه شماره 13494/30/84 مورخ 1384/07/24 فقهای محترم شورای نگهبان بخشنامه مورد اعتراض خلاف احکام شرع شناخته نشده است بنا براین موردی برای ابطال آن در اجرای قسمت اول ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری وجود ندارد. ب- قانونگذار به شرح مقرر در شقوق ماده یک قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 ملاک اخذ مالیات از اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی را کسب درآمد اعلام نموده وکسب درآمد از طریق فروش خودرو را با رعایت مقررات مربوط مشمول پرداخت مالیات اعلام داشته است. بنا بر ایـن بـخشنـامه شـماره 43288 مـورخ 1378/08/29وزیـر امـور اقـتصادی و دارائـی که با عـنایت به مفـاد بـند یـک دستورالعمل شماره 78593/31 مـورخ 1378/10/21 اداره کـل اطلاعـات و خـدمات مـالیاتی مبـین جـواز اخذ مالیات از خریداران خودروهای متعدد فارغ از فروش آنها به اشخاص دیگر می باشد خلاف هدف وحکم صریح مقنن در باب شرایط وصول مالیات تشخیص داده می شود و مستندا به قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می گردد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری رهبر پور- معاون قضائی دیوان عدالت اداری توجه :رأی فوق الذکر طی بخشنامه شماره 1319/83-211 مورخ 1385/01/22 ابلاغ گردیده است.